اداره دامپزشکی سرخه

رئیس مرکز اصلاح‌نژاد دام کشور امروز در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با اعلام این خبر گفت: با برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته پیش‌بینی می‌شود که تولید شیر بز تا پایان برنامه ششم، به بیش از ۷۰۰ هزار تن برسد.

محمدرضا ملاصالحی با اشاره به اینکه هم‌اکنون شیر استحصال شده از گوسفند و بز در مجموع به ۷۰۰ هزار تن می‌رسد، افزود: در حال حاضر ۶۰ درصد از این مقدار، متعلق به بز بوده و مابقی برای گوسفند است، اما باید در آینده‌ای نه‌چندان دور به نقطه‌ای برسیم که همین مقدار تنها از جمعیت بز کشور به دست آید و حداقل ۵۰ درصد از این شیر در واحدهای صنعتی فراوری شود.

وی عنوان کرد: اگرچه طی سال‌های گذشته حداقل پنج واحد بزرگ پرورش بز در کشور به صورت صنعتی و نیمه‌صنعتی آغاز به کار کرده، اما برای رسیدن به اهداف مورد نظر، باید دست‌کم ۱۰۰ هزار رأس از این حیوان در قالب سیستم‌های جدید نگهداری شوند. به همین منظور نیاز به طراحی واحدهای مدرن که از صفر تا ۱۰۰ آن برنامه‌ریزی شده باشد، ضروری است.

به گفته ملاصالحی، برای موفقیت در این مسیر، باید دام مناسب آن هم برای سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان فراهم باشد. زیرا دام‌های بومی یا گوشتی هستند و یا دو منظوره که مقدار شیر تولیدی آنها قابل توجه نیست. به همین دلیل، ‌می‌توان از ظرفیت‌های دیگر نژادهای موجود در دنیا مانند سانن، آلپاین و غیره استفاده کرد؛ نژادهایی که بیش از ۷۰۰ کیلوگرم در هر دوره، شیر تولید می‌کنند. گذشته از اینها ظرفیت تولید مثلی آنها بالاست و ضریب بره‌زایی آنها تا ۱,۷ رأس به ازای هر واحد دامی می‌رسد. البته ضریب تبدیل این نژادها نیز به‌گونه‌ای است که نگهداری آنها توجیه اقتصادی قابل قبولی دارد.

وی ادامه داد: البته پرورش این نژادها در مناطقی از کشور از سال‌های دور در قالب واحدهای خانگی صورت گرفته و مشکلی از لحاظ سازگاری نداشته است. ضمن اینکه طی سال‌های گذشته تولید اسپرم این حیوان در کشور آغاز شده و بخش خصوصی به راحتی می‌تواند در این زمینه ورود کند.

رئیس مرکز اصلاح‌نژاد دام کشور معتقد است: این اتفاق زنجیره بعد از تولید شیرخام را نیز متحول می‌کند. آن هم در زمانی که بسیاری از شرکت‌های لبنی موفق به صادرات محصولات خود شده‌اند و این موضوع می‌تواند به‌عنوان امتیازی ویژه برای سرمایه‌گذاران پرورش بز تلقی شود. زیرا تعدادی از پنیرهای گران‌قیمت در جهان بیشتر از شیر بز تولید شده و مصارف خاص دارند. با توسعه تولید چنین محصولاتی، ایران هم در دنیا حرفی برای گفتن خواهد داشت.

ملاصالحی تأکید کرد: گذشته از شیر، گوشت بز نیز قابل استفاده بوده و حتی برخی مناطق جنوبی کشور، آن را به گوشت گوسفند ترجیح می‌دهند. بنابراین پرورش نژادهای گوشتی بز هم پتانسیل بالایی دارد که برای سرمایه‌گذاران جذاب خواهد بود.

وی پرورش بز در واحدهای صنعتی و نیمه صنعتی را دارای مزیت اقتصادی دانست و یادآور شد: سرمایه‌گذاری در این امر برای تولید هر لیتر شیر، نسبت به گاو کمتر است. زیرا به عنوان مثال، اگر یک گاو با وزنی بالای ۵۰۰ کیلوگرم در یک دوره هشت تن شیر تولید می‌کند، یک رأس بز با جثه‌ای یک دهم گاو، تا ۷۵۰ کیلوگرم شیر می‌دهد. ضمن اینکه بز می‌تواند از علوفه‌های ارزان قیمت مانند کاه و کلش استفاده کند که این موضوع برای گاو امکان‌پذیر نیست.

ملاصالحی بیان کرد: صفت چندقلوزایی در گاو، صفتی مطلوب تلقی نمی‌شود، اما این خصیصه برای بز به اقتصادی‌تر شدن واحد تولیدی به اندازه محسوسی کمک می‌کند.

وی در پایان اظهار کرد: دام سنگین، قدرت مانور کمتری داشته و بیشتر به منظور تولید شیر از آن بهره‌برداری می‌شود؛ بنابراین بیشترین اتکای ما برای تولید گوشت، به دام سبک است و بدون شک به غیر از شیر، سهم آن در بازار گوشت نیز در سال‌های آینده افزایش خواهد یافت./